Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Dünya Bankası metodolojisi kullanılarak hazırlanan Beşeri Sermaye Endeksi’ni (BSE) ilk defa il bazında açıkladı. Bu endeks, bugün doğan bir çocuğun sağlık ve eğitim koşullarına bağlı olarak 18 yaşına geldiğinde sahip olacağı beşeri sermayeyi 0 ile 1 arasında ölçüyor.
2023 yılında Türkiye’nin BSE değeri 0,690 olarak kaydedilirken, Avrupa Birliği ortalaması 0,730 oldu.
Endeksin bileşenlerine bakıldığında; hayatta kalma oranı 2023’te 0,985 ile yüzde 0,3 azaldı, sağlık göstergesi 0,966 ile yüzde 0,2 artış gösterdi, eğitim ise 0,725 ile yüzde 0,8 geriledi. 2021’de 0,693 olan endeks, 2022’de yüzde 0,5 artarak 0,696’ya yükselmiş ancak 2023’te yüzde 0,9 oranında düşüş yaşadı.
AB-27 ülkeleri arasında en yüksek BSE değerleri Finlandiya (0,796), İsveç (0,795) ve İrlanda’da (0,793) görülürken, en düşük değerler Romanya (0,584), Bulgaristan (0,614) ve Slovakya’da (0,665) kaydedildi.
İller Arasındaki Farklılıklar
2023’te en yüksek Beşeri Sermaye Endeksi değerine sahip iller sırasıyla Çanakkale (0,781), Antalya (0,761), Erzincan (0,756), Eskişehir (0,755) ve Rize (0,749) oldu. En düşük değerler ise Şırnak (0,599), Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş illerinde görüldü.
2021-2023 döneminde en fazla artış Çanakkale (+0,026), Uşak (+0,022), Siirt, Antalya ve Erzincan (+0,017) illerinde gerçekleşti. Buna karşılık en fazla düşüş Hatay (-0,066), Adıyaman (-0,059), Kahramanmaraş (-0,048), Manisa (-0,024) ve Malatya (-0,022) illerinde yaşandı.
